Zijn jullie vrienden voor het leven en is er nooit een wanklank te horen? Gefeliciteerd! Maar eerlijk is eerlijk: ik geloof je niet! Als je even diep graaft, weet je dat er altijd wel een collega is aan wie je je irriteert. De eeuwige laatkomer. Diegene die zijn telefoon belangrijker vindt dan een vergadering. Of de medewerker die steevast zijn deel van een project te laat inlevert, waardoor jij blijft hangen. Herkenbaar? Voor bijna iedereen wel.
En toch blijven we stil. Want aanspreken is spannend, ongemakkelijk zelfs. Maar hier is de harde waarheid:
Niets zeggen is hetzelfde als goedkeuren.
Als je gedrag dat wringt laat passeren, draag je stilzwijgend bij aan het probleem. Tijd om die vicieuze cirkel te doorbreken. Tijd voor een verandering te realiseren in jouw team.
De grote vijf: frustraties in teams
Werk je in een team? Dan herken je deze ergernissen gegarandeerd:
- Gebrek aan vertrouwen: Alles blijft oppervlakkig. Je zegt ‘goedemorgen’, maar meent het niet echt;
- Angst voor confrontatie: Problemen worden gezien, maar niemand durft ze aan te kaarten. Want stel je voor dat het uitloopt op ruzie;
- Gebrek aan betrokkenheid: Zonder betrokkenheid geen passie en zonder passie geen doorbraken;
- Verantwoordelijkheden ontwijken: Als niemand elkaar aanspreekt, neemt niemand het voortouw, eigenaarschap ontbreekt;
- Te weinig focus op resultaten: Iedereen rommelt op zijn eigen eilandje. Het gezamenlijke doel? Dat raakt uit zicht.
Waarom we elkaar niet aanspreken
In onze LiveLab-trainingen duiken we diep in de piramide van Lencioni om te ontdekken waarom aanspreken zo moeilijk is. Het zit vaak dieper dan je denkt:
- Onveilig voelen: We willen niet dom, kritisch of onaardig overkomen;
- Angst ontkennen: Vaak herkennen we onze angst niet eens, maar ze stuurt ons gedrag;
- Geen slecht nieuws willen brengen: Niemand vindt het leuk om te zeggen dat iets niet goed gaat;
- Korte termijn denken: Liever even uitstellen dan nu ongemakkelijk zijn;
- Drang om erbij te horen: Harmonie lijkt belangrijker dan eerlijkheid.
Maar hier komt het goede nieuws: dit patroon kún je doorbreken.
Wat gebeurt er als je wél aanspreekt?
Een open aanspreekcultuur verandert alles. Letterlijk. Teams die fouten en verbeterpunten bespreekbaar maken, presteren aantoonbaar beter. Wist je dat de productiviteit met maar liefst 28% kan stijgen als ineffectief gedrag van de werkvloer verdwijnt? En dat negatieve mensen een team vier tot zeven keer harder raken dan positieve bijdragen kunnen compenseren?
Aanspreken is geen aanval, maar een kans op verbetering. Het is de sleutel tot groei, prestaties en een fijne samenwerking.
Begin bij jezelf
Voordat je de ander aanspreekt, kijk eerst in de spiegel. Stel jezelf deze drie vragen:
- Wat denk ik dat de intentie van de ander is? Vaak projecteren we onze eigen aannames op anderen;
- Welke rol speel ik zelf? Soms lokt jouw gedrag het gedrag van de ander uit;
- Waarom irriteert dit gedrag mij? Je irritatie zegt vaak meer over jou dan over de ander.
Hoe pak je het aan?
Tijd voor actie! Hier zijn vijf gouden regels voor effectieve feedback:
- Doe het snel: Wacht niet te lang, anders groeit het probleem;
- Bereid je voor: Zorg dat je helder hebt wat je wilt zeggen;
- Vraag om toestemming: “Sta je open voor feedback?”;
- Let op je lichaamstaal: Open houding, oogcontact – het helpt allemaal;
- Wees direct en eerlijk: Draai er niet omheen. Zeg bijvoorbeeld: “Ik heb een lastige boodschap, maar wil eerlijk zijn.”
Wat je vooral niét moet doen
- Verstoppen achter je functie:Spreek vanuit jezelf, niet vanuit je rol;
- Overdrijven met woorden als ‘altijd’ of ‘nooit’: Dit zet mensen meteen in de verdediging;
- Complimenten die niet concreet zijn: Mensen prikken er zo doorheen. Wees authentiek;
- Het als verplichting brengen: Zeg niet “Ik móet dit zeggen,” maar “Ik wil dit zeggen.”
De sleutel? Begin gewoon!
De eerste stap is simpelweg dóen. Geef als leider het goede voorbeeld door zelf kwetsbaar te zijn. Deel je worstelingen, vraag om feedback, en laat zien dat groei vooropstaat. Dit werkt aanstekelijk – je team volgt vanzelf. Zie aanspreken niet als een aanval (‘darten’), maar als een zoektocht naar een oplossing (‘puzzelen’). Het draait niet om wie gelijk heeft, maar om hoe je samen verder kunt komen.Benieuwd hoe je dit in jouw team toepast?
Onze dialoogsessie The Power Dialoque biedt praktische handvatten voor elke professional – van teamlid tot directielid. Durf de verandering in gang te zetten. Je zult verbaasd zijn over de impact.
Over de auteur
Directeur The LiveLab Company; Team -en organisatieontwikkelaar, die vorm geeft aan optimale team en passend leiderschap